“Dit soort prijzen zijn fantastisch om innovatieve projecten bij het brede publiek te brengen”, aldus Van Leeuwen over de VKG Architectuurprijs. “Het creëert een kans om de waarde van ons ingewikkelde vak een plekje te geven bij mensen uit verschillende disciplines, van architecten en bouwers tot mensen met een algemene interesse in architectuur.” Vanuit zijn vakgebied duurzaamheid heeft Van Leeuwen als jurylid een belangrijke rol. Hij ziet dat de brede interesse in circulariteit groeit en dat moet ook. “Dat maakt dit een sterk podium om het onderwerp onder de aandacht te brengen.”

13^e editie VKG Architectuurprijs zet circulariteit centraal

Naast Van Leeuwen bestaat de jury uit oud-winnaars Arthur Nuss (Global Architects) en Arno Kolen (van den hout & kolen architecten) en directeur van VKG: Albert Zegelaar (VKG). Zij zullen de inzendingen beoordelen op circulariteit, uitvoeringstechniek en esthetiek. En dan met name op de combinatie van deze drie elementen. De veelzijdigheid en duurzaamheid van kunststof kozijnen zal duidelijk naar voren komen bij de projecten die uiteindelijk meedingen naar de prijs.

De planetaire grenzen als leidraad

In de transitie naar de circulaire bouweconomie ligt een grote rol voor architecten. Het is echter geen eenvoudig thema en brengt vele complexe vraagstukken met zich mee. Van Leeuwen: “In de keten is de architect de partij die hierop wordt aangekeken. Zij weten wat materialen kunnen, hoe ze zich gedragen en wat de kosten zijn. De hulpmiddelen op dit gebied zijn nog vrij beperkt, waardoor wordt uitgeweken naar een dure specialist. Bovendien word je al gauw platgelopen door wilde claims of onjuiste informatie uit de industrie. Daar moet een architect doorheen wieden.” Dit alles maakt dat het zeer relevant is om de juiste informatie te delen en dat is precies wat er met een initiatief als de VKG Architectuurprijs wordt gedaan.

Bij de beoordeling van de projecten kijkt Van Leeuwen naar de inzet op de planetaire grenzen. Van de negen grenzen die geformuleerd zijn door een groep wetenschappers heeft de bouwwereld te maken met vijf stuks. “Het was recent weer in het nieuws: we overschrijden vier van de vijf planetaire grenzen waar de bouw invloed op heeft”, zegt Van Leeuwen. “Ik kijk bij de inzendingen dus vooral of er vanuit dat bewustzijn wordt gewerkt. Wat spreekt er uit hun ambities? Zijn ze doordacht bezig om binnen die grenzen te komen? Ze hoeven er niet al te zijn – dat kan lang niet altijd – maar op zijn minst zijn ze aan het experimenteren om er te komen. Dat hoop ik terug te zien.”

Processen verbeteren en versnellen

De bouwwereld heeft als doelstelling dat de bouweconomie in 2030 circulair is. Een mooi streven, maar om het te behalen moet er daadwerkelijk versnelling komen. Van Leeuwen: “De bredere implementatie [van circulariteit, red.] gaat super traag. Er zijn koplopers die hartstikke goed werk leveren, maar alles erna pakt het niet op en wacht af. Dat baart mij zorgen. We blijven haken op de 5 tot 10 procent van de markt die het onderwerp oppakt, terwijl we al in de schaalsprong van 25 tot 30 moeten zitten. Pas dan komen we bij het kantelpunt.” Van Leeuwen geeft aan dat de overheid een belangrijke bijdrage kan leveren om tot de benodigde versnelling te komen. “Een duwtje in de rug en een beetje bang maken, zodat de stap naar circulariteit onontkoombaar aanvoelt. Dát hebben we nodig om in de komende jaren een beweging op gang te krijgen.”

Wint jouw project de VKG Architectuurprijs?

Ben of ken jij een architect met een gebouw dat gezien mag worden en past bij de VKG Architectuurprijs? Meld het project voor 8 september 2023 aan via vkgkeurmerk.nl/architectuurprijs.

Voor beide categorieën nomineert de jury drie projecten om te strijden voor de eervolle prijs. Van deze genomineerde projecten worden professionele video’s en een uitgebreide projectuitwerking gemaakt voor de inzet op diverse platformen en media ter promotie van de architectuurprijs.